پایش شبکه کمی آبهای‌زیرزمینی دشت کرند با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سنندج، سنندج، ایران.

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی آب گرایش منایع آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سنندج، سنندج، ایران.

10.22034/hydro.2024.57118.1298

چکیده

محاسبه دقیق بیلان آب زیرزمینی گام مهمی برای دست­یابی به مدیریت پایدار منابع آب می­باشد. هدف از این پژوهش بررسی بیلان آب زیرزمینی دشت کرند واقع در استان کرمانشاه و تعیین چاه­های معرف با استفاده از شبکه­های کمی و کیفی است. بنابراین از مشخصات اصلی چاه­های بهره­برداری از جمله نوع آبخوان و نوع آبرفت، عمق چاه و عمق سطح آب، نوع مصرف، میزان آبدهی و ساعت کارکرد برای تعیین درست چاه­های معرف با طول دوره­ی آماری (1374-1395) استفاده شد. پس از تعیین مشخصه­های اصلی چاه­های بهره­برداری گروه­بندی چاه­ها بر اساس امتیازبندی به روش تحلیل سلسله­مراتبی انجام و درنهایت شبکه سنجش کمی دشت کرند تهیه گردید. برای صحت­سنجی شبکه سنجش به­دست آمده با استفاده از چاه­های موجود و چاه­های معرف محاسبه بیلان دشت کرند انجام و باهم مقایسه گردید. همچنین با استفاده از پارامترهای کیفی EC، pH و کلر به ارزیابی و پایش کیفی شبکه پرداخته شد. برای رسیدن به اهداف پژوهش از داده­های 46 چاه بهره­برداری، که توسط شرکت آب منطقه­ای استان کرمانشاه در سال 1387 حفر شده بود، استفاده شد. نتایج محاسبه بیلان براساس شبکه­بندی 12 چاه معرف و مقدار بیلان به­دست آمده برای کل چاه­ها در محدوده آبخوان کرند به­ترتیب 22/0- و 55/0- میلیون مترمکعب بوده است و تفاوت این دو بیلان 33/0 میلیون مترمکعب است که نسبت به کل دشت این میزان خیلی قابل­ملاحظه نمی­باشد و میزان نشان­دهنده انتخاب درست چاه­های معرف دشت کرند می­باشد. در نهایت ارزیابی شبکه جدید با پارامترهای هدایت الکتریکی، اسیدیته و نسبت جذب سدیم نشان داد که پراکندگی مناسب چاه های انتخابی، می­تواند به­عنوان شبکه کیفی نیز مفید واقع گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Designing quantitative and qualitative monitoring network of Krand Plain groundwater using the hierarchical analysis method

نویسندگان [English]

  • motaleb byzedi 1
  • vafa Rezaei 1
  • sasan salehi 2
1 Assistant Professor, Department of Water Engineering, Islamic Azad University, Sanandaj Branch, Sanandaj, Iran.
2 Master's degree in Water Engineering, Water Resources, Islamic Azad University, Sanandaj branch, Sanandaj, Iran.
چکیده [English]

Accurate calculation of the underground water balance is a crucial step in achieving sustainable management of water resources. This research aims to investigate the underground water balance of Krand Plain, located in Kermanshah province, and to determine representative wells using quantitative and qualitative networks. To accomplish this, the main characteristics of exploitation wells were considered, encompassing the type of aquifer, type of alluvium, well depth, water surface depth, consumption type, amount of irrigation, and operational hours. These parameters were utilized to correctly identify representative wells within the statistical period (1995-2016).  Following the determination of well characteristics, well grouping was performed based on the hierarchical analysis method. Subsequently, the quantitative measurement network of Krand Plain was established. To validate the measurement network, the water balance of Krand Plain was calculated and compared using existing wells and representative wells. Additionally, the quality of the network was assessed and monitored using qualitative parameters such as electrical conductivity (EC), pH, and chlorine. Data from 46 exploitation wells, drilled by the regional water company of Kermanshah province in 2007, were utilized to achieve the research objectives. The results of the balance calculation based on the network of 12 representative wells and the balance obtained for all wells in the Krand aquifer were -0.22 and -0.55 million cubic meters, respectively. The difference between these two balances, 0.33 million cubic meters, is not very significant compared to the entire plain, indicating the correct selection of representative wells in the Krand plain. Finally, the evaluation of the new network with parameters such as electrical conductivity, acidity, and sodium absorption ratio demonstrated that the proper distribution of selected wells can be valuable as a qualitative network.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Balance
  • Hierarchical Analysis Method
  • Krand Plain
  • Measurement Network
  • Operating Wells