2024-03-29T11:06:43Z
https://hydro.tabrizu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=966
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
2
کاربرد روشهای سنجش ازدور و ژئوالکتریک در اکتشاف آبهای زیرزمینی مناطق کارستی جنوب کوهدشت، لرستان
فرشاد
احمدی
فرشاد
علیجانی
حمیدرضا
ناصری
روشهای سنجش از دور و GIS برای تلفیق دوازده عامل مؤثربر هیدروژئولوژی کارست، بهمنظور پتانسیلیابی منابع آبی کارست در منطقه جنوب شهر کوهدشت، استان لرستان، به کار گرفته شد. لایههای مورد نیاز با استفاده از تصاویر ماهوارهای Bing Map، تصویر رستری DEM و نقشههای رقومی تهیه شدند. لایههای اطلاعاتی براساس سهم هر عامل در پتانسیل آب زیرزمینی بهصورت نقشههای معیار طبقهبندی مجدد شده و تمامی لایهها با روش وزن دهی AHP در محیط GIS با یکدیگر تلفیق شدند. سپس با استفاده از شاخص همپوشانی وزنی نقشه پتانسیل آب زیرزمینی منطقه تهیه گردید. نقشه موضوعی حاصله ابتدا با استفاده از آبدهی و موقعیت چاههای آهکی منطقه و سپس با استفاده از مطالعات ژئوالکتریک با حجم 178 سونداژ شلمبرژه (VES) با طول خط جریان AB=1000 m که در منطقه ضرونی و پریان صورت گرفته صحت سنجی گردید. بر اساس نتایج مدلسازی معکوس تکبعدی و دوبعدی سونداژهای مقاومتویژه، مخازن غنی آب کارستی در سازند آسماری در محل محور ناودیس مشخص شده است. بر اثر فرآیند چینخوردگی، در محل محور چینها، تراکم بالای درزهها ایجاد شده و با نفوذ و جریان آب در داخل این درزهها، فرآیند کارست شدگی باعث توسعه، گسترش و تشکیل حفرات و مجاری در آنها گردیده و درنهایت آبخوان کارستی در سازند آسماری تشکیل گردیده است. تطابق و تائید نواحی پتانسیل بالا با دادههای سونداژ مقاومت ویژه و چاههای با آبدهی زیاد نشان دهنده آن است که نقشه موضوعی ارائه شده از صحت خوبی برخوردار است. نتایج این تحقیق استفاده تلفیقی از سنجش از دور، GIS، دادههای ژئوالکتریک و هیدروژئولوژی را در تعیین پتانسیل آب زیرزمینی کارست بهخوبی نمایان ساخته است.
آبهای کارستی
پتانسیلیابی آبهای زیرزمینی
کوهدشت
سنجش از دور
ژئوالکتریک
GIS
2018
02
20
29
43
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5686_99cd20de8e752714aa352d7086f22e1d.pdf
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
2
بررسی عوامل مؤثر بر افت آب زیرزمینی دشت مهران، استان ایلام
طاهره
زمانی
حاجی
کریمی
محسن
توکلی
صادق
علیمرادی
مدیریت منابع آب بهویژه آبهای زیرزمینی، در مناطق خشک و نیمهخشک از اهمیت خاصی برخوردار است. عوامل مختلف طبیعی و انسانی در چند دهه اخیر باعث ایجاد شرایط بحرانی و افت سطح آبهای زیرزمینی در بیشتر مناطق کشور از جمله دشت مهران استان ایلام شده است. هدف از این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر افت آب زیرزمینی در دشت مهران است. برای این منظور، از آمار سطح آب 23 حلقه پیزومتر موجود در منطقه طی یک دورهی 20 ساله (94-1374) استفاده شد. پس از تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار ArcGIS با روش Kriging Ordinary (کریجینگ معمولی)، نقشهی هم افت برای منطقه ترسیم شد. هیدروگراف واحد آب زیرزمینی نیز برای محدوده دشت به دست آمد. نتایج نشان داد که سطح آب زیرزمینی در منطقه کاهش داشته است. نقشهی هم افت بیانگر این بود که بخشهای مختلف دشت افتی بین 1 تا 32 متر داشتهاند و مناطق با افت بیشتر منطبق بر منطقهی تمرکز چاههای بهرهبرداری است. هیدروگراف تراز آب زیرزمینی نیز نشان داد که در طی 18 سال به میزان 2/16 متر یعنی به طور متوسط هر ساله 90 سانتیمتر سطح آب کاهش یافته است. مهمترین عوامل مؤثر بر افت آب زیرزمینی در دشت مهران افزایش تعداد چاههای بهرهبرداری (برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی) و تأثیر خشکسالیهای متوالی و در نتیجه کاهش تغذیه آبخوان تعیین گردید.
افت آب زیرزمینی
هیدروگراف
برداشت بیرویه
دشت مهران
استان ایلام
2018
02
20
17
28
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5422_6e8bc095e33ede59d283d22fdc8acd89.pdf
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
2
اثر نوسانات اقلیمی بر وضعیت کمی و کیفی چشمهی کارستی بیبیتلخون، شهرستان اندیکا خوزستان
حدیث
زارعی
نصراله
کلانتری
آرش
ندری
حمیدرضا
محمدی بهزاد
چشمههای کارستی به لحاظ نقشی که از دیرباز در تأمین آب شرب و کشاورزی داشتهاند، از اهمیت فراوانی برخوردارند. به علت ویژگیهای پهنههای کارستی، چشمههای کارستی به نوسانات اقلیمی از جمله ترسالیها و خشکسالیها واکنش نشان میدهند. از اینرو شناخت این تغییرات در دورههای ترسالی و خشکسالی نقش مهمی در برنامهریزی و بهرهبرداری بهینه از این منابع دارد. در این پژوهش با استفاده از دادههای دورهی آماری (1393-1383)، شاخصهای خشکی (SPI) و (SDI) و (GRI) محاسبه گردیده و به مقایسه این سه شاخص پرداخته شده است. در ادامه با استفاده از این شاخصها سال 1385-1384 بهعنوان ترسالی و سال 1391-1390 بهعنوان خشکسالی و سال 1393-1392 بهعنوان سال نرمال انتخاب گردید. میزان دبی چشمه و بارش در این سه سال با میانگین 10ساله مقایسه و میزان تأثیرپذیری چشمه از ترسالی و خشکسالی مشخص گردید. نتایج نشان میدهد که دبی سال 85-84 به ترتیب نسبت به میانگین 10 ساله و سال نرمال 93-92، به ترتیب 61% و 54% افزایش داشته است. همچنین میزان دبی سال 91-90 نسبت به میانگین 10 ساله و سال نرمال 93-92، به ترتیب 46% و 49% کاهش یافته است، که این امر حاکی از تأثیرپذیری چشمهی بیبیتلخون از وقوع نوسانات بارشیمیباشد. طبق نتایج میزان EC و TH در خشکسالیها بیشتر و در ترسالیها کمتر از میزان میانگین ده ساله است. در سالهای نرمال نیز این مقادیر به میانگین ده ساله نزدیک هستند. بنابراین، کیفیت آب چشمه نسبت به رخدادهای خشکسالی و ترسالی واکنش نشان داده است.
چشمه ی بی بی تلخون
شاخص های خشکسالی
شیمی آب
نوسانات اقلیمی
2018
02
20
1
16
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5476_0c7bb8d8f22c43043963e164fc2b0f3f.pdf
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
2
مدلسازی ارتباط متغیرهای محیطی و کیفیت آب زیرزمینی در دشت تجن استان مازندران
حسین
یوسفی
سیده زهرا
نوربخش
هدف از این مطالعه بررسی اثرات عوامل محیطی مختلف بر کیفیت آبهای زیرزمینی دشت تجن و شناسایی مهمترین عوامل و ارائه مدلهای پیشبینی کیفیت آب میباشد. دشت تجن با وسعت 631 کیلومترمربع در شرق استان مازندران واقع شده است. دادههای کیفی مربوط به یک دوره زمانی 10 ساله در 65 چاه آب شرب منطقه بهعنوان دادههای پایه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بهمنظور تعیین شاخص کیفیت آب زیرزمینی در منطقه، 6 پارامتر کیفی سولفات، آهن، نیترات، EC، کلسیم، TDS و کلرور از طریق فرایند تحلیل سلسله مراتبی انتخاب شدند و بر اساس این 6 پارامتر، شاخص کیفیت آب زیرزمینی مربوط به هر چاه محاسبه گردید. هفت متغیر مستقل جمعیت، سطح ایستابی، میزان آبدهی، قابلیت انتقال تشکیلات آبخوان، فاصله از دریا، فاصله از منطقه متراکم شهری و فاصله از گسل بهعنوان عوامل تأثیرگذار بر کیفیت آب زیرزمینی منطقه مورد بررسی قرار گرفتند. ارتباط بین متغیرهای مستقل و متغیرهای وابسته از طریق آزمون همبستگی پیرسون بررسی و همچنین توسط رگرسیون چند متغیره مدلسازی گردید. نتایج حاکی از آن است که مهمترین عامل افت کیفیت آب در منطقه تراکم جمعیت در بالادست سفره میباشد بهطوری که در محدوده متراکم شهری و روستاهای پرجمعیت کیفیت آب نسبت به سایر بخشهای دشت پایینتر است. مدلهای ارائه شده توسط چهار آزمون اعتبارسنجی شدند، همچنین نقشه پهنهبندی کیفیت آب منطقه از دادههای واقعی با نقشههای پهنهبندی مربوط به دادههای حاصل از مدلها مقایسه شد، نتایج حاکی از آن بود که مدلها از اعتبار و قابلیت پیشبینی لازم برخوردارند، نقشههای پهنهبندی نشان میدهند که تنها 14% از مساحت منطقه دارای کلاس کیفی متوسط و ضعیف است اما بیش از 50% چاههای شرب در همین مساحت حفر شدهاند.
دشت تجن
رگرسیون چند متغیره
شاخص کیفیت آب زیرزمینی
همبستگی پیرسون
2018
02
20
67
83
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5685_6fe37780610038a67e9834f2f7e294a1.pdf
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
2
ارزیابی کارایی الگوریتمهای رقابت استعماری و ژنتیک در تخمین پارامترهای کیفی آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت بستانآباد)
سمیه
امامی
محمد
همتی
هادی
اورنقی
الگوریتم رقابت استعماری یک الگوریتم بهینه سازی جدید میباشد و در مقایسه با سایر الگوریتمهای مختلف بهینهسازی توانایی بهینهسازی همتراز و یا حتی بالاتر را در مسائل مختلف بهینهسازی داراست. تخمین نسبت جذب سدیم و غلظت کلر به عنوان نمونهای از پارامترهای کیفی آب زیرزمینی بسیار پرهزینه و زمانبر ازاندازهگیری شوری آب میباشد. جهت استفاده از مدل پیشنهادی یک کد عددی طراحی شد و الگوریتم رقابت استعماری ضرایب وزنی داده های ورودی از تابع پیشنهادی را محاسبه نمود. نتایج حاصل از اجرای الگوریتم رقابت استعماری مقدار میانگین مربع در نمونه تست برای SAR و غلظت کلر به ترتیب 0.00912و 0.00790 می باشد. همچنین مقادیر ضریب هم بستگی در مرحله صحت سنجی نیز برای SAR و کلر به ترتیب 0.980و 0.986 بوده است. این مطالعه بر اساس نمونههای جمعآوری شده از آب زیرزمینی دشت بستان آباد انجام گرفته و قابل تعمیم برای سایر مناطق میباشد. نتایج حاصل از این تحقیق در مقایسه با نتایج روش الگوریتم ژنتیک، بیانگر قدرت، همگرایی و سرعت بسیار بالای روش پیشنهادی در این پژوهش را به اثبات میرساند.
الگوریتم رقابت استعماری
الگوریتم ژنتیک
دشت بستانآباد
غلظت کلر
نسبت جذب سدیم (SAR)
2018
02
20
44
53
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5571_aedc955b4a4d9cead4f9b9287face8e0.pdf
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
2
ارزیابی الگوریتمهای دادهکاوی در بررسی و پیشبینی وضیعت آبخوان دشت قزوین
سیدحسن
میرهاشمی
پرویز
حقیقت جو
فرهاد
میرزائی اصلی شیرکوهی
مهدی
پناهی
با توجه به افزایش جمعیت و توسعه کشاورزی پیشبینی وضعیت آبخوان و همچنین شناسایی عوامل تأثیرگذار بر آن از اهمیت زیادی برخوردار میشود. در این تحقیق با استفاده از سه الگوریتم نرمافزار دادهکاوی SPSS Modeler IMB به کشف مدلها و الگوهای مؤثر بر پیشبینی وضیعت آبخوان پرداخته شد. همچنین از عوامل انسانی و طبیعی تأثیرگذار بر پیشبینی مقدار تغییرات آبخوان دشت قزوین از سال 1380 تا 1394 بهعنوان متغیرهای ورودی استفاده شد. مقدار صحت بین الگوریتمهای اجرا شده CHAID، CART و CVM به ترتیب برابر با مقدار 67/0، 75/0 و 74/0 به دست آمد. مقادیر به دست آمده برای شاخصهای حساسیت، شفافیت، صحت، نرخ مثبت غلط، نرخ منفی غلط، شاخص F، میانگین هندسی و نرخ خطا برای مدل درخت تصمیم CART نشان دهنده عملکرد بهتر این الگوریتم نسبت به سایر الگوریتمها بود. قوانین استخراج شده توسط درخت تصمیم CART نشان داد که بیشترین تأثیر روی تغییرات عمق آبخوان به ترتیب مقدار دما و تبخیر و تعرق و تقاضای آب کشاورزی میباشد. از اینرو مدل ارائه شده به پیشبینی مقدار نوسانات عمق آبخوان و نیز مدیریت صحیح آبخوان که منجر به کاهش اثرات ناشی از افت میشود، کمک میکند.
تبخیر و تعرق
تقاضای آب کشاورزی
درخت تصمیم
دما
مدیریت
2018
02
20
54
66
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_6481_ded4970a9d706de9317434945ea9c4a7.pdf
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
2
ارزیابی روشهای درون یابی در تخمین سطح آب زمینی (مطالعه موردی: دشت سرخون)
محمد
نکوآمال کرمانی
رسول
میرعباسی نجف آبادی
آب زیرزمینی از مهمترین منابع تأمین آب میباشد و تعیین سطح آب زیرزمینی یکی از موارد مهم در مدیریت منابع آب است. با استفاده از روشهای درونیابی میتوان سطح آب زیرزمینی را در هر نقطه آبخوان تخمین زد. در این مطالعه، سه روش درونیابی شامل IDW، اسپیلاین، کریجینگ معمولی و زیر مدلهای کروی و نمائی برای تعیین سطح آب زیرزمینی دشت سرخون استان هرمزگان مورد استفاده قرار گرفت. نتایج مقایسه روشها نشان داد که روش کریجینگ معمولی کروی با ریشه میانگین مربعات خطا (m 2/13= RMSE) و میانگین خطای مطلق (m5/8=MAE)، بهترین روش جهت درونیابی سطح آب زیرزمینی دشت سرخون میباشد. روش وزن دهی معکوس فاصله IDW با کمترین R2 و بیشترین RMSE و MAE نامناسبترین مدل درونیابی سطح آب در دشت سرخون بود. با این حال تفاوت معنیداری بین نتایج به دست آمده از چهار روش مورد بررسی مشاهده نشد. نتایج پهنهبندی سطح آب زیرزمینی دشت سرخون با استفاده از روش کریجینگ معمولی کروی نشان داد که سطح آب زیرزمینی در شرق دشت پایینتر از غرب آن میباشد.
سطح آب زیرزمینی
درونیابی
روش معکوس وزنی فاصله
اسپیلاین
کریجینگ
2018
02
20
84
95
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5662_47f1d85971a1a4ab28df6910cb256135.pdf
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
2
مقایسه مدل های شبکه عصبی موجک و شبکه عصبی مصنوعی در پیش بینی سطح آب زیرزمینی
حمیدرضا
باباعلی
رضا
دهقانی
در مطالعات آبهای زیرزمینی، تغییرات سطح ایستابى از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این پژوهش جهت پیشبینی سطح آبهای زیرزمینی دشت نورآباد واقع در استان لرستان از شبکه عصبی موجک استفاده شد و نتایج آن با روش شبکه عصبی مصنوعی مقایسه گردید. پارامترهای بارندگی، دما، دبی جریان و تراز سطح ایستابی در دوره زمانیماه قبل بهعنوان ورودی و تراز سطح ایستابی در دوره موردنظربهعنوان خروجی مدلها در مقیاس زمانی ماهانه در طی دوره آماری (1380-1391) انتخاب گردید. معیارهای ضریب همبستگی، ریشه میانگین مربعات خطا، میانگین قدر مطلق خطا و ضریب نش ساتکلیف برای ارزیابی و نیز مقایسه عملکرد مدلها مورداستفاده قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد دو مدل مورداستفاده با دقت قابل قبولی توانسته به تخمین تراز سطح ایستابی بپردازد، لیکن ازلحاظ دقت، مدل شبکه عصبی موجک با بیشترین ضریب همبستگی (0/920)، کمترین ریشه میانگین مربعات خطا(0/074m)، میانگین قدر مطلق خطا (0/048m) و نیز معیار نش ساتکلیف(0/835) در مرحله صحت سنجی انتخاب شد. درمجموع نتایج نشان داد که مدل شبکه عصبی موجک توانایی بالایی در تخمین مقادیر کمینه و بیشینه تراز سطح ایستابی دارد.
سطح ایستابی
شبکه عصبی موجک
شبکه عصبی مصنوعی
نورآباد
2018
02
20
96
108
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5572_c8908834f2a58ca44d4995a35d9032eb.pdf