2024-03-29T10:46:21Z
https://hydro.tabrizu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=950
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
1
بررسی خصوصیات هیدروشیمیایی آب زیرزمینی و روند تکامل شوری آن در دشت سمنان
ثریا
کریمی
ضرغام
محمدی
نوذر
سامانی
دشت سمنان واقع در دامنه جنوبی رشته کوههای البرز و در شمال کویر مرکزی،دارای اقلیم خشک و نیمه خشک میباشد. در این تحقیق جهت دستیابی به خصوصیات هیدروشیمیایی آب زیرزمینی در دشت سمنان از نتایج آنالیزهای یونهای اصلی در 35 حلقه چاه و قنات و مقادیر ایزوتوپهای اکسیژن 18 و دوتریم در 5 حلقه چاه و یک نمونه آب رودخانه استفاده شده است. از تحلیل خوشهایسلسله مراتبی (HCA) جهت تفکیک نمونههای آب و تقسیمبندی آنها استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که میتوان نمونهها را در سه گروه اصلی شامل (1) آبهایی با بیشترین مقدار بیکربنات و کمترین مقدار جامد محلول، (2) آبهای با بیشترین مقدار سولفات، و (3) آبهای کلروره با حداکثر شوری تقسیمبندی نمود.بررسی موقعیت مکانی نمونهها نشان میدهد که نمونههای متعلق به هر گروه در محدودهای مشخص واقع شدهاند که نشاندهنده فرایندهای اثرگذار مشابه بر کیفیت آب در هر گروه میباشند. محاسبه اندیس اشباع کانیها با استفاده از نرمافزارPHREEQC نشان داد که نمونهها نسبت به کانیهای کربناته فوق اشباع و نسبت به ژیپس و انیدریت تحت اشباع و نزدیک به اشباع و نسبت به نمک طعام تحت اشباع میباشند. با توجه به نتایج بهدست آمده ازآنالیزهای ایزوتوپی، بررسی ضریب همبستگی و نسبتهای یونی، محاسبه شاخص کلروالکالن و ترسیم نمودار گیبس ترکیب شیمیایی آب زیرزمینی در دشت سمنان به وسیله نفوذ آب شور رودخانه آبگرم، انحلال نمکها، زمان ماندگاری، هوازدگی سیلیکاتها، تبادل کاتیونی، تبخیر و آب برگشت کشاورزی کنترل میشود.
آب زیرزمینی
آنالیز ایزوتوپی
تحلیل خوشهای سلسله مراتبی
تکامل هیدروشیمیایی
دشت سمنان
شاخص اشباع
2017
08
23
1
19
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5237_3eda6d28813fcfbf8f88b9f49a7fb728.pdf
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
1
تعیین حریم برداشت چاه با استفاده از منطق فازی در دشت دامغان ایران
قدسیه
آشتیانی مقدم
محمد
مهدوی
آرش
ملکیان
بهارک
معتمدوزیری
اهمیت و نقش گسترده آب در فعالیتهای بشری مدتهاست دغدغه تمام کشورها میباشد و مناطق خشک و نیمهخشک بیشتر از سایرین در معرض بروز مشکلات مربوط به کمآبی و آلودگیهای ناشی از کاهش آب میباشند. برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی دشت دامغان واقع در استان سمنان که در ضلع جنوبی کوههای البرز و حاشیه کویر مرکزی ایران قرار دارد در سالهای اخیر باعث افت شدید سطح ایستابی شده است. در این تحقیق با بهرهگیری از منطق فازی در سه بخش شمالی، مرکزی و جنوبی دشت بسته به مقدار افت سطح ایستابی سه مدل تهیه شده است. در هر سه مدل دو عامل افت سطح ایستابی (D) و میزان نفوذپذیری (K) به عنوان ورودی و حریم برداشت (R) از چاههای بهرهبرداری به عنوان خروجی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که در مدل اول (بخش جنوبی) با تغییرات کم افت سطح ایستابی (5/0 متر در سال) مقدار حریم 285 متر به دست آمد، در مدل دوم (بخش شمالی) با تغییرات متوسط سطح ایستابی (5/3 متر در سال) مقدار حریم 371 متر و در مدل سوم (بخش مرکزی) با تغییرات حداکثر افت سطح ایستابی (بیشتر از 5/3 متر در سال) مقدار حریم 457 متر تعیین شد. با رعایت این فواصل از افت سطح ایستابی جلوگیری میشود.
حریم برداشت
سطح ایستابی
منطق فازی
2017
08
23
20
30
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5349_9d6c7d53235f5c23fedd5eace7ba5f85.pdf
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
1
ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی استان بوشهر با استفاده از شاخص کیفی آب
لیلا
حمیدیان
سید حامد
معراجی
الهام
فیجانی
صدیقه
بطالبلویی
منابع آب زیرزمینی در آبخوانهای استان بوشهر به شدت تحت تأثیر عواملی نظیر نزدیکی به دریا، شوری بالا، قرارگیری بر روی منابع عظیم نفت و گاز و همچنین پساب کشاورزی قرار دارند. بنابراین لزوم ارزیابی وضعیت کیفی آب امری ضروری به نظر میرسد. در این پژوهش با آزمایش و تعیین پارامترهای شیمیایی نمونه آبهای برداشتی از چاههای آب شرب در استان بوشهر در طی مهر و مومهای 1387 تا 1390، شاخصهای کیفی آب (WQI)و سایر پارامترهای شیمیایی مؤثر محاسبه شد. تعداد 360 نمونه آب در مهر و مومهای 87 تا 90 (4 دوره)، از چاههای مـورد بهرهبرداری در نقـاط مختلف استان جمعآوری شد . با رسم منحنیهای هم شاخص کیفی آب زیرزمینی، نمایی واضح از کیفیت آب در شهرستانهای مختلف استان بوشهر به دست آمد. بر این اساس، آب در شهرستان جم بهترین کیفیت را دارد و پـس از آن به ترتیب شهرسـتان دشتستان و شهرستان دشتی قرار میگیرند. شهرستان کنگان در مقایسه، نامناسبترین کیفیت آب را دارا میباشد. بهطور کلی، روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در استان بوشهر در طی مهر و مومهای مورد مطالعه منفی است و مدیریت منابع آب زیرزمینی در استان بوشهر ضروری به نظر میرسد.
آبخوان
استان بوشهر
شاخص کیفی آب زیرزمینی
2017
08
23
31
44
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5001_356a99b8ad7c5cf751527fb55ece057e.pdf
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
1
ارزیابی اثر احداث آببندان بر تراز آب زیرزمینی، مطالعه موردی: حوزه آبریز گرگانرود استان گلستان
حامد
رضایی
عاطفه
پشگائی
با بررسی نوسانات تراز آب 359 حلقه چاه مشاهدهای در قبل و بعد از احداث 251 آببندان در حوزه آبریز گرگانرود استان گلستان، اثر احداث آببندانها در بهبود تراز آب زیرزمینی مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق آببندانهایی انتخاب شدند که چاههای مشاهدهای پیرامون آنها وجود داشت. کلیه چاههای مشاهدهای که تراز سطح ایستابی آن پائینتر از تراز آب در آببندان بوده مورد ارزیابی قرار گرفت. در این میان تعداد 31 آببندان اثر خود را بر 33 چاه مشاهدهای به وضوح نشان دادند؛ در نتیجه 4/12 درصد آببندانهای استان دارای اثر مثبت بر تراز آب زیرزمینی هستند.با تهیه نقشه پراکنش کلیه آببندانها و چاههای مشاهدهای و انطباق آنها بر هم و با داشتن دادههای نوسانات چاههای مشاهدهای در قبل و بعد از احداث آببندان نحوه اثرگذاری آببندان بر بهبود آبخوان بررسی شد.در این تحقیق، پارامترهای ارزیابی تأثیر آببندان بر توسعه آبخوان شامل زمان تأثیرگذاری آب بر تراز چاهها، بالاآمدگی سالانه آب و جبران سالانه تراز آب است. نتایج این تحقیق نشان میدهد، تا فاصله 3/8 کیلومتر آببندانها بر تراز آب زیرزمینی اثر مثبت داشتند و حداکثر باعث بالا آمدن 114 سانتیمتر از تراز آب زیرزمینی شد. به میزان حداکثر 184 سانتیمتر جبران سالانه تراز آب رخ داده است. بر پایه یک مقیاس رتبهای معیارهای ارزیابی، درجهبندی شده و بر اساس آنها کارایی آببندانها در درجات کم (2/31%)، متوسط (4/20%)، مناسب (2/17%)، خوب (5/21%) و عالی (7/9%) قرار گرفتند.
آببندان
آبخوان
آب زیرزمینی
چاه مشاهدهای
گرگانرود
2017
08
23
45
57
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5421_5eae393d3caf74dd145f3f55bd03983a.pdf
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
1
بررسی عددی تاثیر پتوی رسی در کاهش نشت از پی سدهای خاکی
میثم
نوری
فرزین
سلماسی
در این مطالعه بهمنظور بررسی دقیق تأثیر پتوی رسی در کاهش مقادیر نشت، مدل کامپیوتری تهیه شده است و معادله عمومی جریان آب در خاک به روش المان محدود حل شده است. در پایان، رابطهای جامع برای نشان دادن تأثیر پتوی رسی در نشت از پی سدها ارائه شده است.بدین منظور همه پارامترهای مهم و تأثیرگذار در 350 مدل توسط نرمافزار SEEP/W 2012 مدلسازی شده است. یکی از این پارامترهای مهم و تأثیرگذار، نسبت ضریب نفوذپذیری افقی به عمودی پی است که در مطالعات قبلی اعمال نشده و برای بدست آوردن رابطهای دقیق و قابل استفاده باید منظور میگردید. سایر پارامترها شامل ضخامت، طول و ضریب نفوذپذیری پتوی رسی، ضخامت پی و عرض هسته میباشند. نتایج بدست آمده از مدلسازیها توسط نرمافزار SPSS 23 و رگرسیون آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و در پایان نتایج حاصل از رابطه پیشنهادی با نتایج نرمافزار و رابطه اداره عمران ارتش آمریکا مقایسه شدهاند. نتایج حاصل از این مقایسه کامل بودن رابطه پیشنهادی و اختلاف بسیار کم آن با نتایج بدست آمده از مدلسازیها را نشان میدهد. بر اساس نتایج تحلیلها، طول مؤثر پتوی رسی چهار برابر ارتفاع آب پشت سد پیشنهاد شده است. همچنین در ضخامتهای کم پتوی رسی، تأثیر مقادیر مختلف ضریب نفوذپذیری بر مقدار نشت تقریباً یکسان است و کاهش نفوذپذیری پتوی رسی زمانی مؤثر است که ضخامت آن افزایش یابد.
پتوی رسی
سدهای خاکی
کنترل نشت
نشت از پی
Seep/w 2012
SPSS 23
2017
08
23
58
70
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5403_3ac31a8c1240003f5c0c071791b9e2d0.pdf
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
1
بررسی تأثیر دیوار آببند بر گرادیان هیدرولیکی و نشت در سد سنگریزهای سبلان با شبیهسازی عددی
رضا
نوروزی سرکارآباد
فرزین
سلماسی
هادی
ارونقی
نشت و جریان آب یکی از مهمترین عوامل در طراحی سدهای خاکی و سنگریزهای است. نشت از پی سدهای خاکی را میتوان با استفاده از دیوار آببند کنترل کرد. ارتفاع هیدرولیکی در محل اتصال دیوار آببند و هسته رسی کاهش مییابد که پیامد آن افزایش مقدار گرادیان هیدرولیکی میباشد. بنابراین، در این تحقیق اثر دیوار آببند بر روی بعضی از پارامترهای طراحی در سد سنگریزهای سبلان مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور دیوار آببند در موقعیتهای مختلف با عمق و مقادیر نفوذپذیریهای متفاوت در پی سد فرض شده و تحلیلشده است. نتایج این مطالعه نشان داد که بیشینه گرادیان هیدرولیکی در پی سد سبلان، در دیوار آببند اتفاق میافتد. تغییر در موقعیت دیوار آببند سد برای دستیابی به حداقل گرادیان هیدرولیکی نشان داد که محل بهینه به لحاظ حداقل گرادیان هیدرولیکی، پنجه هسته و به لحاظ کاهش دبی نشتی در پاشنه هسته میباشد. با کاهش نفوذپذیری و افزایش عمق دیوار آببند، گرادیان هیدرولیکی افزایش یافته و مقدار نشت کاهش مییابد. تأثیر نفوذپذیری و عمق دیوار آببند بر مقدار نشت آب سد سبلان با مقادیر متناظر سد کرخه مقایسه گردیده و تطابق مناسبی ملاحظه گردید.
سد سنگریزهای سبلان
دیوار آببند
گرادیان هیدرولیکی
نشت آب
2017
08
23
71
84
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_4976_ba42d216ec9f2cad4cd7d458d03581ce.pdf
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
1
برآورد پارامترهای هیدرولیکی لایههای آبدار با روش ژئو الکتریک (مطالعه موردی: دشت چهاردولی، استان کردستان )
عبدالله
طاهری تیزرو
شهرام
عابدینی
مرتضی
کمالی
آگاهی از پارامترهای هیدرولیکی لایههای آبدار برای مدیریت و توسعه منابع آب زیرزمینی از اهمیت زیادی برخوردار است. روش ژئوالکتریک یکی از جدیدترین روشهایی است که با هزینه کم و دقت قابل قبول میتواند نقش مهمی را در تعیین این پارامترها ایفا کند. در تحقیق حاضر 100 سونداژ الکتریکی قائم با آرایش شلومبرژه بهمنظور تعیین وضعیت دشت چهاردولی واقع در استان کردستان برداشت گردید. مجموعه اطلاعات پمپاژ (آزمون افت پلهای) با مراجعه به شرکت آب منطقهای کردستان گردآوری شده و جهت تعیین ضرایب هیدرولیکی مورد تحلیل قرار گرفت. 29 سونداژ الکتریکی با توجه به موقعیتشان برای تعیین ضرایب هیدرولیکی آبخوان دشت مورد مطالعه انتخاب گردید. پس از تفسیر سونداژها به کمک نرمافزار IPI2Win (v3.1.2) ضخامت و مقاومت الکتریکی لایههای زیرسطحی، همچنین مقاومت عرضی و مقاومت عرضی اصلاحشده تعیین شد. برآورد ضرایب هیدرولیکی به روش ژئوالکتریک بر اساس محاسباتی است که سینگال و نیواس ارائه کردهاند، محاسباتی که از مقاومت عرضی اصلاحشده بهره میگیرد. بررسیهای انجام شده نشان دادند که مقادیر () در دشت چهاردولی در 3 ناحیه مستقل مقادیر ثابتی دارند. نتایج به دست آمده از روش ژئوالکتریک با نتایج روش افت پلهای مقایسه گردید. نتایج آزمون t-test نشان میدهد قابلیت انتقال در دو روش ژئوالکتریک و افت پلهای، تفاوت معنیداری نداشته است. رابطه همبستگی که بین ضریب قابلیت انتقال و مقاومت عرضی اصلاحشده به دست آمد نشاندهنده صحت آزمایشها در این دشت و همچنین تأییدی بر مطالعات قبلی سینگال و نیواس میباشد.
ژئوالکتریک
دشت چهاردولی
قانون اهم
قانون دارسی
مقاومت ویژه
2017
08
23
85
101
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5004_724e86e8562eefeb0fbeb6b776bbabc9.pdf
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1396
2
1
کارایی مدل GRNN در قیاس با مدلهای ANN و RBF در تخمین پارامترهای آبخوان محبوس
عاطفه
دل ناز
غلامرضا
رخشندهرو
محمد رضا
نیکو
برای مدیریت صحیح منابع آب زیرزمینی، تخمین دقیقی از پارامترهای آبخوان لازم است. در این تحقیق، چندین مدل هوش مصنوعی شاملANN، GRNN و RBF بهمنظور تخمین پارامترهای هیدرولیکی یک آبخوان محبوس تدوین شده است. یکی از دلایل استفاده از مدلهای هوش مصنوعی در پیشبینی پارامترهای آبخوان، قابلیت انعطافپذیری بالای این مدلها، در حل مسائل غیرخطی میباشد. بهمنظور بهکارگیری این مدلها، پس از جمعآوری دادههای مربوط به آزمایش پمپاژ و کاهش بعد دادهها با روش آنالیز مؤلفههای اصلی، به آموزش و آزمایش مدلهای هوش مصنوعی مختلف پرداخته شده است. اگر خطای تابع چاه که متغیر خروجی مدلهای هوش مصنوعی است، در حد قابل قبول باشد، مقادیر پارامترهای آبخوان بهدست آورده میشود. مدلهای مذکور بر روی دادههای یک آزمایش پمپاژ در آبخوان محبوس آزمایش و نتایج آنها با نتایج روش گرافیکی منحنی تایس مورد مقایسه قرار گرفته است. با قیاس چندین شاخص خطای آماری برمبنای نتایج مدلهای هوش مصنوعی پیشنهادی و حل گرافیکی مدل تایس، عملکرد مدلهای مذکور، بررسی گردیده است. بهعنوان مثال، میانگین قدر مطلق خطای نسبی در تخمین پارامترهای آبخوان برای مدل ANN و روش گرافیکی منحنی تایس، به ترتیب 5564/0 و 1320/1 درصد بوده است. همچنین در مقایسه مدلهای مختلف هوش مصنوعی به کار گرفته شده، مدل GRNN از دقت مطلوب و مدت زمان محاسباتی کمتری در تخمین پارامترهای آبخوان برخوردار است و میتواند به عنوان مدل برتر در تخمین پارامترهای آبخوان، برگزیده شود.
آزمایش پمپاژ
تخمین پارامترهای آبخوان
شبکه عصبی مصنوعی
شبکههای عصبی رگرسیونی تعمیم دادهشده
مدلهای هوش مصنوعی
2017
08
23
102
117
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5475_8e380d14d86888756dc518c79c75b32b.pdf