2024-03-29T09:45:13Z
https://hydro.tabrizu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=877
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1395
1
2
تخمین نفوذپذیری ذاتی محیط متخلخل فرکتالی با روش مونت کارلو
محمد
نخعی
مجید
الطافی دادگر
محیط متخلخل مانند آبخوان آب زیرزمینی و یا مخازن گاز و نفت دارای ناهنگنی های زیادی هستند, مدلسازی جریان و انتقال در چنین محیط هایی بستگی به بررسی دقیق خواص محیط متخلخل دارد. در این تحقیق نفوذپذیری محیط متخلخل فرکتالی با استفاده از روش مونته کارلو شبیه سازی و تخمین زده شده است. بدین منظور با استفاده از نتایج و اندازه گیری های مطالعات قبلی برروی چند نمونه ماسه سنگ مانند تخلخل، بعد فرکتالی، حد بالایی خاصیت فرکتالی و نفوذپذیری ذاتی، با استفاده مدل احتمالاتی مونته کارلو یک سری اعداد تصادفی و رندوم بین 0 تا 1 تولید و اندازه قطر منافذ تعیین گردید. نهایتا مقدار نفوذپذیری برای نمونه های ماسه سنگ شبیه سازی و با مقادیر اندازه گیری شده مقایسه گردید. نتایج نشان می دهد که مدل شبیه سازی مونته کارلو بدون نیاز به ضرایب تجربی، گسسته سازی مکانی و تنها با تعیین چند پارامتر مورد نیاز در آزمایشگاه، بخوبی قادر به شبیه سازی نفوذپذیری محیط متخلخل فرکتالی می باشد.مقادیر اندازه گیری شده نفوذپذیری و محاسبه شده با همبستگی 83 درصد بر هم منطبق می باشند.
محیط متخلخل
نفوذپذیری ذاتی
مونت کارلو
بعد فرکتالی
2016
10
22
1
10
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1395
1
2
تغییرات زمانی و مکانی پارامترهای کیفی آب زیرزمینی دشت قروه و دهگلان و ارتباط آن با خشکسالی
فریده
عباسی
جلیل
فرزاد مهر
کامران
چپی
مهدی
بشیری
مریم
آذرخشی
در بیشتر مناطق ایران آب مورد نیاز جوامع و صنعت از منابع زیرزمینی تامین میشود. خشکسالی از مهمترین فاکتورهای موثر بر کیفیت آب زیرزمینی است. تقاضای آب زیرزمینی در دشت قروه دهگلان به دلیل موقعیت آن و محدودیت دسترسی به آبهای سطحی افزایش یافته است. در این تحقیق اثر خشکسالی بر کیفیت آب چاههای دشت قروه و دهگلان بررسی شد. از دادههای کیفیت آب 38 چاه در دوره آماری 21 ساله (1392-1371) استفاده شده و برای تعیین دورههای ترسالی و خشکسالی شاخص بارش استاندارد شده (SPI) در پایههای زمانی 12،6،3 و 24 ماهه بکار رفت. با استفاده از آزمون من-کندال روند تغییر پارامترهای کیفیت آب زیرزمینی بررسی شده و رابطه بین خشکسالی اقلیمی و کیفیت آب زیرزمینی با ضریب همبستگی بدست آمد. بررسی ضرایب همبستگی نشان داد در 2/22 % موارد، بین پارامترهای کیفیت در سطح اطمینان 95% رابطه معنیداری با SPI وجود دارد. ضرایب همبستگی در برخی از چاهها مثبت و در برخی منفی می باشد. نتایج نشان داد در مورد بیشتر پارامترهای کیفیت آب، با افزایش پایه زمانی SPI میزان همبستگی افزایش مییابد. نتایج آزمون من - کندال نشان داد بیشتر پارامترهای کیفیت آب روند افزایشی داشته و فقط Cl-, HCO3- و Mg2+ به ترتیب در 53/60%،53/60% و 63/52% چاهها روند منفی دارند و CO32- نیز در هیچ یک از چاهها روند نداشته است. نقشههای پهنهبندی کیفیت آب نشان داد بیشترین کاهش کیفیت آب در قسمتهای شرقی دشت اتفاق می افتد، زیرا مقدار افت تراز آب در بخشهای ذکر شده بیشتر از سایر قسمتها می باشد.
پهنهبندی
روند
قره دهگلان
کیفیت
2016
10
22
11
23
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1395
1
2
تخمین پارامترهای هیدرودینامیکی آبخوان با استفاده از مطالعات ژئوالکتریکی (مطالعه موردی: آبخوان گلگیر، خوزستان)
سعید
ترک قشقایی نژاد
منوچهر
چیت سازان
یحیی
میرزایی
تخمین پارامترهای هیدرودینامیکی آبخوان یکی از مسائل مهم در مدیریت منابع آب زیرزمینی است. روشهای مختلفی برای تخمین پارامترهای هیدرودینامیکی آبخوان وجود دارد که استفاده از دادههای مطالعات ژئوالکتریکی یکی از توسعه یافته ترین آنها می باشد. در این راستا در این تحقیق از اطلاعات چهل و چهار سونداژ الکتریکی قائم به منظور ارزیابی ویژگیهای هیدرولیکی آبخوان گلگیر در استان خوزستان استفاده شده است. ابتدا پارامترهایی آبخوان همچون ضخامت، گسترش و مقاومت لایهها با استفاده از دادههای ژئوالکتریکی و گمانههای حفاری شده تعیین شد. سپس مقادیر ضریب قابلیت انتقال با استفاده از رابطه تجربی بین هدایت هیدرولیکی و فاکتور سازند با ضریب همبستگی 0/75بدست آمد. نتایج، تغییرات زیاد ضخامت در منطقه مورد مطالعه را نشان داد. مقادیر زیاد ضریب قابلیت انتقال و آبدهی ویژه در قسمت شرقی دشت، به علت وجود رسوبات درشت دانه فرسایش یافته سازند آهکی آسماری به دست آمد. همچنین کمترین مقدار تخلخل در شرق دشت و بیشترین مقدار آن در بخش غربی دشت تخمین زده شد. در نهایت، نقشههای زمینشناسی و پارامترهای هیدرولیکی آبخوان گلگیر تهیه گردید. تمامی نتایج نشان دهنده تخمین مطلوب پارامترهای هیدرولیکی توسط روش ژئوالکتریکی استفاده شده بوده و از آنها میتوان در تصمیمگیری و برنامه ریزی های حفاریهای آینده در منطقه مطالعاتی استفاده نمود.
آبدهی ویژه
تخلخل
سونداژ الکتریکی
هدایت هیدرولیکی
قابلیت انتقال
2016
10
22
24
37
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1395
1
2
ارزیابی کارایی شبکه پایش کیفی دشت خانمیرزا با استفاده از تئوری آنتروپی گسسته
کبری
لندی
رسول
میرعباسی نجف آبادی
کیفیت مناسب اطلاعات ثبتشده در شبکههای پایش در طراحی و بهره برداری پایدار از پروژههای آبـی نقش مهمی ایفا میکند. از این نظر جهت ایجاد شبکهای بهینه و کارآمد، شبکههای پایش بایسـتی بهصورت دورهای با توجه به نیاز و طرحهای توسعه منابع آب پیش روی، مورد ارزیابی قرار گیرنـد. در ایـن پژوهش، ارزش منطقهای ایستگاههای پایش کیفی آب زیرزمینی دشت خانمیرزا با استفاده از تئوری آنتروپی مورد بررسی قرارگرفته است. استفاده از تئوری آنتروپی گسسته، محدودیت نرمال بودن دادهها در تحقیقـات قبلی را مرتفع مینماید. با در نظر گرفتن گروهی از شاخصهای آنتروپی همانند آنتروپـی مـرزی، آنتروپـی مشترک، شاخصهای اطلاعات ارسالشده و دریافت شده توسط هر ایستگاه و شاخص انتقال اطلاعات بین ایستگاه به تعیین ایستگاههای شاخص و مناطق ضعیف از نظر تبادل اطلاعات در شبکه پایش دشت پرداختهشد. آنالیز حساسیت نحوه کلاسبندی اطلاعات نشان میدهد کـه مقادیر شاخصهای آنتروپی به تغییر فاصله کلاسبندی اطلاعات حسـاس، امـا رتبهبندی ایستگاهها حساسیت بسیار کمی را از خود نشان میدهد. نتایج صحت سنجی حاکی از این است کـه تئـوری آنتروپـی قابلیت خوبی جهت کمی کردن ارزش منطقهای چاههای نمونه برداری در یـک شـبکه پایش دارد و مقایسه آن با ضریب همبستگی اطلاعات بین ایستگاهها نشان میدهد کـه جهـت تعیـین مؤثرترین و ضعیفترین ایستگاهها میتوان از روش ساده ضریب همبستگی استفاده نمود.
تئوری آنتروپی
فاصله کلاسبندی
شبکه پایش
شاخص انتقال اطلاعات
ضریب همبستگی
2016
10
22
38
47
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1395
1
2
بررسی عددی اثر زهکش طولی در زیر کانال پوشش دار برای کاهش نیروی بالابرنده
فرزین
سلماسی
بهرام
نورانی
بهروز
اوقاتی
اجرای سیستم زهکش زیر پوشش بتنی کانالها جهت کاهش زیرفشار و جلوگیری از شکست، بالا آمدگی یا بروز درز و ترک در پوشش به خصوص در مناطقی که سطح آب زیرزمینی بالا میباشد امری ضروری است. زهکشها باعث کاهش زیرفشار در زیر سازه و افزایش پایداری پوشش کانال میشوند. موقعیت این زهکشها میتواند نقش به سزایی در کاهش نیروی بالابرنده داشته باشد. هدف اصلی از این تحقیق بررسی کمی تاثیر زهکش لولهای در زیر کانال پوشش شده جهت کاهش زیرفشار است که نهایتاً به پایداری پوشش کانال و دوام بیشتر آن کمک میکند. برای نیل به این هدف از نرم افزار SEEP/W که متعلق به بسته نرم افزاری Geo-Studio میباشد، استفاده شده است. نتایج نشان داد که استفاده از زهکش به عنوان عامل کارساز در حذف و تقلیل آثار سوء آبهای زیرزمینی میتواند مطرح گردد. همچنین هرچه زهکشها در گوشههای تحتانی و عمقهای پایین کف کانال قرار گیرد، سطح ایستابی در موقعیت پایینتری نسبت به کف کانال قرار میگیرد و به تبع آن نیروی بالابرنده وارده شده کمتر میگردد. عمق کارگذاری زهکشها ثابت نبوده بلکه با بالا رفتن سطح ایستابی و کاهش قطر زهکشها به تراز پایینتر منتقل میگردد و بالعکس. معادلات رگرسیون خطی و غیر خطی برای محاسبه نیروی بالابرنده زیر کانال بدست آمد که طراحان میتوانند از آنها استفاده نمایند. مقایسه روش عددی تحقیق حاضر با روش آزمایشگاهی نیز انجام گرفت و تطابق نسبتا خوبی بین نتایج را نشان داد.
کانالهای پوششدار
زهکش لولهای
نیروی زیرفشار
سطح آب زیرزمینی
Seep/w
2016
10
22
48
65
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1395
1
2
مدلسازی حساسیت به زمین لغزش با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و روش فازی در حوزه آبخیز طالقان
حسین
یوسفی
یونس
نوراللهی
سعیده
صادقی
پدیده زمین لغزش که سالیانه خسارات مالی و جانی بسیاری به بار می آورد، درحوضه های شمالی کشور به فراوانی مشاهده می گردد. از آنجایی که با وقوع هر زمین لغزش حجم زیادی رسوب تولید می شود پرداختن به این موضوع در حوضه های آبخیز سدها اهمیت بالایی دارد، چرا که رسوبات ورودی به مخزن سد اثرات منفی بر کاربرد آن گذاشته و موجب از دست رفتن منابع خاک میشود. در این مقاله در حوضه آبخیز طالقان با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی وزن عوامل موثر بر زمین لغزش مشخص شده و همچنین با بهره گیری از روش فازی در محیط جی آی اس اقدام به مدلسازی و تعیین مناطق حساس به لغزش در حوضه آبخیز طالقان نموده و میزان ریسک هر یک از این محدوده ها تعیین شده است. در این مطالعه فرورفتگی و برآمدگی دامنه ( Slope Curvature) که در مطالعات داخلی کمتر به آن توجه شده است نیز مورد محاسبه قرار گرفت. نتایج حاصل از تلفیق لایه ها با در نظر گرفتن 6 سناریو، با لایه زمین لغزش های پیشین مقایسه گردید و میزان هم پوشانی آنها مشخص شد، سپس با استفاده از مقایسه شیب نمودار تجمعی درصد هم پوشانی طبقات حساسیت با زمین لغزش های پیشین، اقدام به رتبه بندی سناریو ها گردید، سناریوی 6 که در آن برای مدلسازی از عملگر فازی Or و Gamma استفاده شده است، با شیب 0.237 و سطح زیر نمودار 0.3 کارایی بالاتری را نسبت به سایر مدل ها نشان داده و به عنوان مدل نهایی معرفی گردید.
تحلیل سلسله مراتبی
جی آی اس
زمین لغزش
فازی
2016
10
22
66
82
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1395
1
2
پتانسیل یابی آب های زیرزمینی حوزه آبخیز مادیان رود لرستان با استفاده تجزیه و تحلیل شاخص همپوشانی وزنی(WIOA)
علی
حقی زاده
حافظ
میرزا پور
از آنجا که منابع آب سطحی در بسیاری از مناطق کشور محدود است، آب های زیرزمینی بعنوان مناسبترین منبع در دسترس جهت تامین آب مورد نیاز به حساب می اید. شناسایی مناطق با پتانسیل آب زیرزمینی برای تغذیه آب های زیرزمینی به مهمترین عامل برای پرکردن منابع آب زیرزمینی تبدیل شده است. پتانسیل تغذیه آب های زیرزمینی به ویژگی های مختلف از سطح، زیرسطح زمین و پارامترهای هواشناسی بستگی دارد. در این پژوهش تلاش شده تا مناطق با پتانسیل تغذیه آب های زیرزمینی حوزه آبخیز مادیان رود با تجزیه و تحلیل شاخص همپوشانی وزنی (WIOA) مشخص شود. در این روش با استفاده از نرم افزار ARC GIS به یکپارچه سازی نقشه های موضعی سطح اب زیرزمینی، سنگ شناسی، ژئومورفولوژی، شیب، تراکم زهکشی، کاربری اراضی، بارندگی، طبقات ارتفاعی و خاک پرداخته شد، آب های زیرزمینی با پتانسیل خیلی خوب، خوب، متوسط به بالا، متوسط و ضعیف مشخص شد. 55/66 درصد از منطقه مورد مطالعه در دسته نسبتا خوب، خوب و خیلی خوب تغذیه اب های زیرزمینی قرار دارد. نتایج بر اساس خروجی سطح آب چاه ها اعتبار سنجی شد که نشان دهنده منطبق بودن نتایج کار با سطح آب مشاهداتی میباشد
پتانسیل یابی
مادیان رود
همپوشانی
WIOA
GIS
2016
10
22
83
98
هیدروژئولوژی
2588-3011
2588-3011
1395
1
2
پیشبینی سطح آب زیرزمینی دشت تسوج-آذربایجانشرقی با کمک شبکههای عصبی مصنوعی
جعفر
نیکبخت
مینا
ذوالفقاری
مرتضی
نجیب
اصلیترین منبع آب در مناطق خشک و نیمه خشک آب زیرزمینی میباشد. بنابراین مطالعه آن دارای اهمیت میباشد. هدف از این پژوهش، پیشبینی سطح آب زیرزمینی آبخوان دشت تسوج آذربایجانشرقی با کمک شبکههای عصبی مصنوعی در آینده بود. به این منظور از دادههای 11 ساله قابل دسترس منطقه (مهر 1381 تا شهریور 1392) استفاده شد. ابتدا مرزهای آبخوان دشت تسوج مشخص شد. سپس چاههای بهرهبرداری و مشاهدهای قرار گرفته در خارج از محدوده حذف شد. با روش مثلثّبندی تیسن، پلیگونهای چاههای مشاهدهای تعیین شده و میزان آب ورودی و خروجی از هر پلیگون از طریق بارش، تبخیر و چاههای بهرهبرداری محاسبه شد. در نهایت با تعریف 4 معماری مختلف، بهترین شبکه منطبق بر دادههای قابل دسترس جهت پیشبینی سطح آب زیرزمینی تعیین شد. در این پژوهش از توپولوژی پرسپترون چند لایه با الگوریتم پس انتشار خطا جهت شبیهسازی و پیشبینی سطح آب زیرزمینی استفاده شد. نتایج نشان داد که در نظر گرفتن دمای متوسط هوا به عنوان ورودی در شبکه، موجب اغتشاش آن شد. شبکهای که در معماری آن یک تا پنج تأخیر زمانی برای دادههای ورودی در نظر گرفته شده بود بهترین شبکه بود. بر اساس بهترین شبکه طراحی شده، در کلیه چاههای مشاهدهای مقدار بین مقادیر تخمینی با شبکههای عصبی مصنوعی و دادههای واقعی بیشتر از 90 درصد بود و RMSE کمتر از 80 سانتیمتر بود. در نهایت سطح آب زیرزمینی برای 24 ماه آینده (مهر 1392 تا شهریور 1394) پیشبینی شد. پیشبینیها نشان داد روند افت سطح آب زیرزمینی دشت در 24 ماه آینده ادامه خواهد یافت به طوری که در انتهای این مدت افت آن 3/1 متر افزایش خواهد یافت.
پرسپترون چند لایه
پلیگونبندی تیسن
پیشبینی سطح آب زیرزمینی
شبکههای عصبی مصنوعی
2016
10
22
99
115