ORIGINAL_ARTICLE
بررسی خصوصیات هیدروشیمیایی آب زیرزمینی و روند تکامل شوری آن در دشت سمنان
دشت سمنان واقع در دامنه جنوبی رشته کوههای البرز و در شمال کویر مرکزی،دارای اقلیم خشک و نیمه خشک میباشد. در این تحقیق جهت دستیابی به خصوصیات هیدروشیمیایی آب زیرزمینی در دشت سمنان از نتایج آنالیزهای یونهای اصلی در 35 حلقه چاه و قنات و مقادیر ایزوتوپهای اکسیژن 18 و دوتریم در 5 حلقه چاه و یک نمونه آب رودخانه استفاده شده است. از تحلیل خوشهایسلسله مراتبی (HCA) جهت تفکیک نمونههای آب و تقسیمبندی آنها استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که میتوان نمونهها را در سه گروه اصلی شامل (1) آبهایی با بیشترین مقدار بیکربنات و کمترین مقدار جامد محلول، (2) آبهای با بیشترین مقدار سولفات، و (3) آبهای کلروره با حداکثر شوری تقسیمبندی نمود.بررسی موقعیت مکانی نمونهها نشان میدهد که نمونههای متعلق به هر گروه در محدودهای مشخص واقع شدهاند که نشاندهنده فرایندهای اثرگذار مشابه بر کیفیت آب در هر گروه میباشند. محاسبه اندیس اشباع کانیها با استفاده از نرمافزارPHREEQC نشان داد که نمونهها نسبت به کانیهای کربناته فوق اشباع و نسبت به ژیپس و انیدریت تحت اشباع و نزدیک به اشباع و نسبت به نمک طعام تحت اشباع میباشند. با توجه به نتایج بهدست آمده ازآنالیزهای ایزوتوپی، بررسی ضریب همبستگی و نسبتهای یونی، محاسبه شاخص کلروالکالن و ترسیم نمودار گیبس ترکیب شیمیایی آب زیرزمینی در دشت سمنان به وسیله نفوذ آب شور رودخانه آبگرم، انحلال نمکها، زمان ماندگاری، هوازدگی سیلیکاتها، تبادل کاتیونی، تبخیر و آب برگشت کشاورزی کنترل میشود.
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5237_3eda6d28813fcfbf8f88b9f49a7fb728.pdf
2017-08-23
1
19
10.22034/hydro.2017.5237
آب زیرزمینی
آنالیز ایزوتوپی
تحلیل خوشهای سلسله مراتبی
تکامل هیدروشیمیایی
دشت سمنان
شاخص اشباع
ثریا
کریمی
karimi.soraya@gmail.com
1
دانشجوی دکتری دانشگاه شیراز
AUTHOR
ضرغام
محمدی
zmohammadi@shirazu.ac.ir
2
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
نوذر
سامانی
samanin@shirazu.ac.ir
3
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تعیین حریم برداشت چاه با استفاده از منطق فازی در دشت دامغان ایران
اهمیت و نقش گسترده آب در فعالیتهای بشری مدتهاست دغدغه تمام کشورها میباشد و مناطق خشک و نیمهخشک بیشتر از سایرین در معرض بروز مشکلات مربوط به کمآبی و آلودگیهای ناشی از کاهش آب میباشند. برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی دشت دامغان واقع در استان سمنان که در ضلع جنوبی کوههای البرز و حاشیه کویر مرکزی ایران قرار دارد در سالهای اخیر باعث افت شدید سطح ایستابی شده است. در این تحقیق با بهرهگیری از منطق فازی در سه بخش شمالی، مرکزی و جنوبی دشت بسته به مقدار افت سطح ایستابی سه مدل تهیه شده است. در هر سه مدل دو عامل افت سطح ایستابی (D) و میزان نفوذپذیری (K) به عنوان ورودی و حریم برداشت (R) از چاههای بهرهبرداری به عنوان خروجی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که در مدل اول (بخش جنوبی) با تغییرات کم افت سطح ایستابی (5/0 متر در سال) مقدار حریم 285 متر به دست آمد، در مدل دوم (بخش شمالی) با تغییرات متوسط سطح ایستابی (5/3 متر در سال) مقدار حریم 371 متر و در مدل سوم (بخش مرکزی) با تغییرات حداکثر افت سطح ایستابی (بیشتر از 5/3 متر در سال) مقدار حریم 457 متر تعیین شد. با رعایت این فواصل از افت سطح ایستابی جلوگیری میشود.
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5349_9d6c7d53235f5c23fedd5eace7ba5f85.pdf
2017-08-23
20
30
10.22034/hydro.2017.5349
حریم برداشت
سطح ایستابی
منطق فازی
قدسیه
آشتیانی مقدم
fara1348ashtianim@yahoo.com
1
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند (تا بهمن 1393)
AUTHOR
محمد
مهدوی
mahdavy@ut.ac.ir
2
استاد دانشگاه تهران (بازنشسته) استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال دانشکده علوم و فنون دریایی گروه شیلات
LEAD_AUTHOR
آرش
ملکیان
malekian@ut.ac.ir
3
دانشیار دانشگاه تهران و مسئول بخش بین الملل دانشگاه تهران دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
AUTHOR
بهارک
معتمدوزیری
bmvaziri@gmail.com
4
دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و مسئول بخش پزوهشی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی استان بوشهر با استفاده از شاخص کیفی آب
منابع آب زیرزمینی در آبخوانهای استان بوشهر به شدت تحت تأثیر عواملی نظیر نزدیکی به دریا، شوری بالا، قرارگیری بر روی منابع عظیم نفت و گاز و همچنین پساب کشاورزی قرار دارند. بنابراین لزوم ارزیابی وضعیت کیفی آب امری ضروری به نظر میرسد. در این پژوهش با آزمایش و تعیین پارامترهای شیمیایی نمونه آبهای برداشتی از چاههای آب شرب در استان بوشهر در طی مهر و مومهای 1387 تا 1390، شاخصهای کیفی آب (WQI)و سایر پارامترهای شیمیایی مؤثر محاسبه شد. تعداد 360 نمونه آب در مهر و مومهای 87 تا 90 (4 دوره)، از چاههای مـورد بهرهبرداری در نقـاط مختلف استان جمعآوری شد . با رسم منحنیهای هم شاخص کیفی آب زیرزمینی، نمایی واضح از کیفیت آب در شهرستانهای مختلف استان بوشهر به دست آمد. بر این اساس، آب در شهرستان جم بهترین کیفیت را دارد و پـس از آن به ترتیب شهرسـتان دشتستان و شهرستان دشتی قرار میگیرند. شهرستان کنگان در مقایسه، نامناسبترین کیفیت آب را دارا میباشد. بهطور کلی، روند تغییرات کیفیت آب زیرزمینی در استان بوشهر در طی مهر و مومهای مورد مطالعه منفی است و مدیریت منابع آب زیرزمینی در استان بوشهر ضروری به نظر میرسد.
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5001_356a99b8ad7c5cf751527fb55ece057e.pdf
2017-08-23
31
44
10.22034/hydro.2017.5001
آبخوان
استان بوشهر
شاخص کیفی آب زیرزمینی
لیلا
حمیدیان
hamidianleila@yahoo.com
1
موسسه آب و فاضلاب روستایی بوشهر
AUTHOR
سید حامد
معراجی
h.meraji@pgu.ac.ir
2
گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه خلیج فارس
AUTHOR
الهام
فیجانی
efijani@ut.ac.ir
3
دانشکده زمین شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران
AUTHOR
صدیقه
بطالبلویی
sblooie@gmail.com
4
عضو هیات علمی/ دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی اثر احداث آببندان بر تراز آب زیرزمینی، مطالعه موردی: حوزه آبریز گرگانرود استان گلستان
با بررسی نوسانات تراز آب 359 حلقه چاه مشاهدهای در قبل و بعد از احداث 251 آببندان در حوزه آبریز گرگانرود استان گلستان، اثر احداث آببندانها در بهبود تراز آب زیرزمینی مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق آببندانهایی انتخاب شدند که چاههای مشاهدهای پیرامون آنها وجود داشت. کلیه چاههای مشاهدهای که تراز سطح ایستابی آن پائینتر از تراز آب در آببندان بوده مورد ارزیابی قرار گرفت. در این میان تعداد 31 آببندان اثر خود را بر 33 چاه مشاهدهای به وضوح نشان دادند؛ در نتیجه 4/12 درصد آببندانهای استان دارای اثر مثبت بر تراز آب زیرزمینی هستند.با تهیه نقشه پراکنش کلیه آببندانها و چاههای مشاهدهای و انطباق آنها بر هم و با داشتن دادههای نوسانات چاههای مشاهدهای در قبل و بعد از احداث آببندان نحوه اثرگذاری آببندان بر بهبود آبخوان بررسی شد.در این تحقیق، پارامترهای ارزیابی تأثیر آببندان بر توسعه آبخوان شامل زمان تأثیرگذاری آب بر تراز چاهها، بالاآمدگی سالانه آب و جبران سالانه تراز آب است. نتایج این تحقیق نشان میدهد، تا فاصله 3/8 کیلومتر آببندانها بر تراز آب زیرزمینی اثر مثبت داشتند و حداکثر باعث بالا آمدن 114 سانتیمتر از تراز آب زیرزمینی شد. به میزان حداکثر 184 سانتیمتر جبران سالانه تراز آب رخ داده است. بر پایه یک مقیاس رتبهای معیارهای ارزیابی، درجهبندی شده و بر اساس آنها کارایی آببندانها در درجات کم (2/31%)، متوسط (4/20%)، مناسب (2/17%)، خوب (5/21%) و عالی (7/9%) قرار گرفتند.
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5421_5eae393d3caf74dd145f3f55bd03983a.pdf
2017-08-23
45
57
10.22034/hydro.2017.5421
آببندان
آبخوان
آب زیرزمینی
چاه مشاهدهای
گرگانرود
حامد
رضایی
h.rezaei@gu.ac.ir
1
دانشگاه گلستان
LEAD_AUTHOR
عاطفه
پشگائی
atefe473p@gmail.com
2
دانشگاه گلستان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی عددی تاثیر پتوی رسی در کاهش نشت از پی سدهای خاکی
در این مطالعه بهمنظور بررسی دقیق تأثیر پتوی رسی در کاهش مقادیر نشت، مدل کامپیوتری تهیه شده است و معادله عمومی جریان آب در خاک به روش المان محدود حل شده است. در پایان، رابطهای جامع برای نشان دادن تأثیر پتوی رسی در نشت از پی سدها ارائه شده است.بدین منظور همه پارامترهای مهم و تأثیرگذار در 350 مدل توسط نرمافزار SEEP/W 2012 مدلسازی شده است. یکی از این پارامترهای مهم و تأثیرگذار، نسبت ضریب نفوذپذیری افقی به عمودی پی است که در مطالعات قبلی اعمال نشده و برای بدست آوردن رابطهای دقیق و قابل استفاده باید منظور میگردید. سایر پارامترها شامل ضخامت، طول و ضریب نفوذپذیری پتوی رسی، ضخامت پی و عرض هسته میباشند. نتایج بدست آمده از مدلسازیها توسط نرمافزار SPSS 23 و رگرسیون آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و در پایان نتایج حاصل از رابطه پیشنهادی با نتایج نرمافزار و رابطه اداره عمران ارتش آمریکا مقایسه شدهاند. نتایج حاصل از این مقایسه کامل بودن رابطه پیشنهادی و اختلاف بسیار کم آن با نتایج بدست آمده از مدلسازیها را نشان میدهد. بر اساس نتایج تحلیلها، طول مؤثر پتوی رسی چهار برابر ارتفاع آب پشت سد پیشنهاد شده است. همچنین در ضخامتهای کم پتوی رسی، تأثیر مقادیر مختلف ضریب نفوذپذیری بر مقدار نشت تقریباً یکسان است و کاهش نفوذپذیری پتوی رسی زمانی مؤثر است که ضخامت آن افزایش یابد.
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5403_3ac31a8c1240003f5c0c071791b9e2d0.pdf
2017-08-23
58
70
10.22034/hydro.2017.5403
پتوی رسی
سدهای خاکی
کنترل نشت
نشت از پی
Seep/w 2012
SPSS 23
میثم
نوری
meysamnouri71@gmail.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی دانشگاه تبریز
LEAD_AUTHOR
فرزین
سلماسی
salmasi@tabrizu.ac.ir
2
عضو هیات علمی دانشگاه تبریز، دانشکده کشاورزی، گروه مهندسی آب.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تأثیر دیوار آببند بر گرادیان هیدرولیکی و نشت در سد سنگریزهای سبلان با شبیهسازی عددی
نشت و جریان آب یکی از مهمترین عوامل در طراحی سدهای خاکی و سنگریزهای است. نشت از پی سدهای خاکی را میتوان با استفاده از دیوار آببند کنترل کرد. ارتفاع هیدرولیکی در محل اتصال دیوار آببند و هسته رسی کاهش مییابد که پیامد آن افزایش مقدار گرادیان هیدرولیکی میباشد. بنابراین، در این تحقیق اثر دیوار آببند بر روی بعضی از پارامترهای طراحی در سد سنگریزهای سبلان مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور دیوار آببند در موقعیتهای مختلف با عمق و مقادیر نفوذپذیریهای متفاوت در پی سد فرض شده و تحلیلشده است. نتایج این مطالعه نشان داد که بیشینه گرادیان هیدرولیکی در پی سد سبلان، در دیوار آببند اتفاق میافتد. تغییر در موقعیت دیوار آببند سد برای دستیابی به حداقل گرادیان هیدرولیکی نشان داد که محل بهینه به لحاظ حداقل گرادیان هیدرولیکی، پنجه هسته و به لحاظ کاهش دبی نشتی در پاشنه هسته میباشد. با کاهش نفوذپذیری و افزایش عمق دیوار آببند، گرادیان هیدرولیکی افزایش یافته و مقدار نشت کاهش مییابد. تأثیر نفوذپذیری و عمق دیوار آببند بر مقدار نشت آب سد سبلان با مقادیر متناظر سد کرخه مقایسه گردیده و تطابق مناسبی ملاحظه گردید.
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_4976_ba42d216ec9f2cad4cd7d458d03581ce.pdf
2017-08-23
71
84
10.22034/hydro.2017.4976
سد سنگریزهای سبلان
دیوار آببند
گرادیان هیدرولیکی
نشت آب
رضا
نوروزی سرکارآباد
rezanoruzi1992@gmail.com
1
دانشجوی دکتری، گرایش سازه های آبی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.
LEAD_AUTHOR
فرزین
سلماسی
ferzin.salmasi@gmail.com
2
دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.
AUTHOR
هادی
ارونقی
hadiarv@gmail.com
3
دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
برآورد پارامترهای هیدرولیکی لایههای آبدار با روش ژئو الکتریک (مطالعه موردی: دشت چهاردولی، استان کردستان )
آگاهی از پارامترهای هیدرولیکی لایههای آبدار برای مدیریت و توسعه منابع آب زیرزمینی از اهمیت زیادی برخوردار است. روش ژئوالکتریک یکی از جدیدترین روشهایی است که با هزینه کم و دقت قابل قبول میتواند نقش مهمی را در تعیین این پارامترها ایفا کند. در تحقیق حاضر 100 سونداژ الکتریکی قائم با آرایش شلومبرژه بهمنظور تعیین وضعیت دشت چهاردولی واقع در استان کردستان برداشت گردید. مجموعه اطلاعات پمپاژ (آزمون افت پلهای) با مراجعه به شرکت آب منطقهای کردستان گردآوری شده و جهت تعیین ضرایب هیدرولیکی مورد تحلیل قرار گرفت. 29 سونداژ الکتریکی با توجه به موقعیتشان برای تعیین ضرایب هیدرولیکی آبخوان دشت مورد مطالعه انتخاب گردید. پس از تفسیر سونداژها به کمک نرمافزار IPI2Win (v3.1.2) ضخامت و مقاومت الکتریکی لایههای زیرسطحی، همچنین مقاومت عرضی و مقاومت عرضی اصلاحشده تعیین شد. برآورد ضرایب هیدرولیکی به روش ژئوالکتریک بر اساس محاسباتی است که سینگال و نیواس ارائه کردهاند، محاسباتی که از مقاومت عرضی اصلاحشده بهره میگیرد. بررسیهای انجام شده نشان دادند که مقادیر () در دشت چهاردولی در 3 ناحیه مستقل مقادیر ثابتی دارند. نتایج به دست آمده از روش ژئوالکتریک با نتایج روش افت پلهای مقایسه گردید. نتایج آزمون t-test نشان میدهد قابلیت انتقال در دو روش ژئوالکتریک و افت پلهای، تفاوت معنیداری نداشته است. رابطه همبستگی که بین ضریب قابلیت انتقال و مقاومت عرضی اصلاحشده به دست آمد نشاندهنده صحت آزمایشها در این دشت و همچنین تأییدی بر مطالعات قبلی سینگال و نیواس میباشد.
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5004_724e86e8562eefeb0fbeb6b776bbabc9.pdf
2017-08-23
85
101
10.22034/hydro.2017.5004
ژئوالکتریک
دشت چهاردولی
قانون اهم
قانون دارسی
مقاومت ویژه
عبدالله
طاهری تیزرو
ttizro@yahoo.com
1
دانشیار،گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان.
LEAD_AUTHOR
شهرام
عابدینی
shahramab86@gmail.com
2
کارشناس ارشد مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
AUTHOR
مرتضی
کمالی
morteza_kamali90@yahoo.com
3
کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
کارایی مدل GRNN در قیاس با مدلهای ANN و RBF در تخمین پارامترهای آبخوان محبوس
برای مدیریت صحیح منابع آب زیرزمینی، تخمین دقیقی از پارامترهای آبخوان لازم است. در این تحقیق، چندین مدل هوش مصنوعی شاملANN، GRNN و RBF بهمنظور تخمین پارامترهای هیدرولیکی یک آبخوان محبوس تدوین شده است. یکی از دلایل استفاده از مدلهای هوش مصنوعی در پیشبینی پارامترهای آبخوان، قابلیت انعطافپذیری بالای این مدلها، در حل مسائل غیرخطی میباشد. بهمنظور بهکارگیری این مدلها، پس از جمعآوری دادههای مربوط به آزمایش پمپاژ و کاهش بعد دادهها با روش آنالیز مؤلفههای اصلی، به آموزش و آزمایش مدلهای هوش مصنوعی مختلف پرداخته شده است. اگر خطای تابع چاه که متغیر خروجی مدلهای هوش مصنوعی است، در حد قابل قبول باشد، مقادیر پارامترهای آبخوان بهدست آورده میشود. مدلهای مذکور بر روی دادههای یک آزمایش پمپاژ در آبخوان محبوس آزمایش و نتایج آنها با نتایج روش گرافیکی منحنی تایس مورد مقایسه قرار گرفته است. با قیاس چندین شاخص خطای آماری برمبنای نتایج مدلهای هوش مصنوعی پیشنهادی و حل گرافیکی مدل تایس، عملکرد مدلهای مذکور، بررسی گردیده است. بهعنوان مثال، میانگین قدر مطلق خطای نسبی در تخمین پارامترهای آبخوان برای مدل ANN و روش گرافیکی منحنی تایس، به ترتیب 5564/0 و 1320/1 درصد بوده است. همچنین در مقایسه مدلهای مختلف هوش مصنوعی به کار گرفته شده، مدل GRNN از دقت مطلوب و مدت زمان محاسباتی کمتری در تخمین پارامترهای آبخوان برخوردار است و میتواند به عنوان مدل برتر در تخمین پارامترهای آبخوان، برگزیده شود.
https://hydro.tabrizu.ac.ir/article_5475_8e380d14d86888756dc518c79c75b32b.pdf
2017-08-23
102
117
10.22034/hydro.2017.5475
آزمایش پمپاژ
تخمین پارامترهای آبخوان
شبکه عصبی مصنوعی
شبکههای عصبی رگرسیونی تعمیم دادهشده
مدلهای هوش مصنوعی
عاطفه
دل ناز
atefehdelnaz@gmail.com
1
دانشجوی کارشناسی ارشد سازههای هیدرولیکی، بخش مهندسی عمران و محیطزیست، دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز
AUTHOR
غلامرضا
رخشندهرو
rakhshan@shirazu.ac.ir
2
استاد بخش مهندسی عمران و محیطزیست، دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز
AUTHOR
محمد رضا
نیکو
nikoo@shirazu.ac.ir
3
استادیار بخش مهندسی عمران و محیط زیست دانشکده مهندسی دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR